استانداردهای حسابداری (IAS)

استانداردهای حسابداری، مجموعه‌ای از قوانین، اصول، و دستورالعمل‌های مشخص هستند که توسط سازمان‌ها یا مؤسسات حسابرسی معتبر تدوین شده‌اند. این هدف دارند که فرآیند حسابداری و گزارش‌دهی اطلاعات مالی را یکنواخت، قابل اعتماد، و قابل مقایسه سازند. استفاده از اینها باعث افزایش شفافیت در اطلاعات مالی و کمک به تصمیم‌گیری‌های مدیریت، سرمایه‌گذاران، و سایر ارتباط‌گذاران می‌شود.

در حال حاضر، دو سیستم استاندارد حسابداری مهم و متداول در دنیا وجود دارد:

• استانداردهای حسابداری ملی (GAAP – Generally Accepted Accounting Principles)

• استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IFRS)

استانداردهای حسابداری بین‌المللی توسط هیئت استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IASB) تدوین می‌شوند و در بسیاری از کشورها به عنوان استاندارد ملی یا به صورت همزمان با استانداردهای ملی استفاده می‌شوند. IFRS به ویژه در کشورهای اروپایی و بسیاری از کشورهای دیگر جهان به عنوان استاندارد حسابداری پذیرفته شده است.استفاده از یکی از این دو سیستم استاندارد حسابداری معمولاً به ویژگی‌های قانونی، اقتصادی، و حسابداری هر کشور بستگی دارد. این استانداردها به تدوین گزارش‌های مالی، ارزیابی عملکرد مالی سازمان‌ها، و ارتباط با ارتباط‌گذاران مختلف کمک می‌کنند.

کاربردهای اصلی استانداردهای حسابداری عبارتند از:

1. ارائه اطلاعات مالی قابل اعتماد:
   این استانداردها تضمین می‌کنند که اطلاعات مالی ارائه شده توسط سازمان‌ها دقیق، کامل، و قابل اعتماد باشد. این اطلاعات مهم برای تصمیم‌گیری‌های مدیران، سرمایه‌گذاران، و سایر ارتباط‌گذاران است.
2. توحید و یکنواختی در گزارش‌دهی:
   استفاده از این استانداردها باعث ایجاد یکنواختی و توحید در گزارش‌های مالی می‌شود. این امر اطمینان از قابل مقایسه بودن اطلاعات مالی بین شرکت‌ها و در طول دوره‌های زمانی مختلف را فراهم می‌کند.
3. تسهیل در تصمیم‌گیری:
   اطلاعات مالی مطابق با استانداردهای حسابداری، تسهیل در فرآیند تصمیم‌گیری مدیران، سرمایه‌گذاران، اعضای هیئت‌ مدیره، و سایر ارتباط‌گذاران را فراهم می‌کند.
4. حفظ استقلال حسابرس:
   اینها با تعیین مسئولیت‌ها و وظایف مختلف در فرآیند حسابداری و گزارش‌دهی، به حفظ استقلال حسابرس از نظر سازمان یا فردی که حسابرسی را انجام می‌دهد، کمک می‌کنند.
5. ارائه اطلاعات به سهامداران و سایر ارتباط‌گذاران:
   اطلاعات مالی مطابق با این استانداردها به سهامداران، بانک‌ها، سازمان‌های حکومتی، و سایر ارتباط‌گذاران ارائه می‌شود تا آنها بتوانند درک مناسبی از وضعیت مالی سازمان پیدا کنند.
6. تشویق به سرمایه‌گذاری:
   استفاده از اینها می‌تواند به سرمایه‌گذاران اطمینان بدهد که اطلاعات مالی سازمان‌ها مطابق با یک سطح قابل اعتماد و مقایسه‌پذیر است، که می‌تواند انگیزه سرمایه‌گذاری در آن سازمان‌ها را افزایش دهد.
7. پیشگیری از تقلب و فساد:
   اینها با تعیین قوانین و اصول مشخص، کمک به پیشگیری از تقلب و فساد در گزارش‌های مالی می‌کنند.
8. مقابله با تغییرات اقتصادی:
   اینها با به‌روزرسانی و پیش‌بینی تغییرات در محیط اقتصادی و تجاری، به سازمان‌ها کمک می‌کنند که به سرعت و بهینه در خطرات و فرصت‌های محیط تغییر کنند.
9. تسهیل در مقایسه عملکرد:
   استفاده از اینها مقایسه عملکرد مختلف سازمان‌ها و دوره‌های زمانی را تسهیل می‌کند و به ارتقاء اندازه‌گیری عملکرد کمک می‌کند.

تاریخچه

در سال 1371، کمیته تدوین استاندارد های حسابداری از سوی سازمان حسابرسی راه اندازی شد.همچنین در سال های1373 و 1375 پیش نویسی از بیانیه های کیمته تدوین استاندارد های حسابداری برای نظرخواهی عمومی، در نشریه سازمان حسابرسی منتشر شد.در سال 1378 اولین مجموعه رهنمود های حسابداری از سوی این کمیته منتشر و برای دو سال اجرا شد. استانداردهای ۱ تا ۲۲ اولین استاندارد ها بودند که توسط کمیته وضع شدند. آخرین استاندارد حسابداری ملی ایران ، یعنی شماره ۳۳، مربوط به مزایای باز نشستگی کارکنان است که در ۱۳۹۲ وضع شده است. به هر حال در ایران ۴۳ استاندارد حسابداری به تدوین رسیده است که از این تعداد ۴۲ استاندارد مصوب و ابلاغ و لازم الاجرا شده است.

هدف از ایجاد استانداردهای حسابداری:

1. ایجاد یکنواختی
2. برطرف کردن ناسازگاری ها